3 sene ago · psikologozgeakcay · 0 yorum
Değersizlik Hissi İle Baş Etme
Değersizlik Hissi İle Baş Etme
Değersizlik duygusu, kişinin kendisini toplum içerisinde veya içsel olarak önemsiz görmesi genel olarak varlığının bir değer taşımadığı inancına sahip olmasıdır. Bu kişiler önemsiz ve işe yaramaz olduklarına ya da dünyaya sunabilecekleri değerli hiçbir şeyin olmadığına inanabilirler. Kişi kendisini başarısız, yetersiz veya kusurlu olarak görmekte ve hissetmektedir. Çoğu zaman kişi bu düşüncelerden dolayı toplum içinde kendisini rahat hissedemez.
Değersizlik duygusu yaşayan kişi, çoğu zaman davranışlarının altında bunun yattığını bilmez. Kendisini değersiz hisseden bir kişi acımasız ve kötü davranır kendisine. Değersiz olduğunu düşünen bireylerin zeka, iş, başarı, popülerlik, güç, sağlık, çekicilik gibi konularda kendilerini yetersiz hissettikleri gözlenmiştir. Bu yetersizlik hissi kişide benlik saygısının da düşük olmasına neden olan duyguları da tetikleyip hasara yol açabilir. Değersiz hisseden kişi, yaşamın tümünü olumsuz görme eğilimdedir ve herhangi bir olumlu yön bulmakta zorlanabilir.
Değersizlik duygusunun temel sebepleri nelerdir?
Temel sebep aile diyebiliriz. Özellikle eleştirel ailelerde büyümüş çocuklarda oldukça sık değersizlik hissi oluşabilmektedir. Bununla birlikte çocuğun kendi ilgi ve hislerine önem vermeyerek çocuğa doğrudan değil ama dolaylı olarak jest ve hareketlerle çocuğa iletilen mesaj “Senin içinden gelen his ve düşünceler iyi şeyler değil, sen onları yapma; bizim söylediğimizi yap.” Şeklinde bir mesaj verilmesi çocuğun küçük yaştan kendi ihtiyaçlarına önem vermemesine zemin hazırlıyor.
Aynı zamanda ailelerin olayların olumlu taraflardan ziyade olumsuza odaklanmasını da örnek verebiliriz. Örneğin çocuk 10 üzerinden 8 alıyor; aile neden 2 puan kaçtı diye eleştiriyor veya hiçbir tepki vermiyor; nötr davranıyor. Tüm bunlar çocukta değersizlik duygusunun pekişmesine neden oluyor. Bir başka aile modeli olarak da kendilerinde değersizlik hissi olan anne-babalar çocuklarından beklentilerinde aşırı talepkar olmaları ve onlardan yapamayacağı veya çocuklarının istemedikleri şeyi sadece kendi hırs ve istekleri için talep etmeleri de kişide değersizlik hissi uyandırabilir.
Değersizlik hissi bireylerin hayatında aşağıdaki gibi etkilere sebep olabilir:
- Sosyal ilişkilerden uzaklaşma
- Duygusal ifadelerin azalması
- Kendi hakkında olumsuz düşüncelerin sık bir şekilde ifade edilmesi
- Depresyon-Anksiyete Bozukluğu
Bazı insanlar değersizlik hissi ile yaşamaya o kadar alışmışlar ki onun farkında bile değiller, hatta onu devam ettirecek şeyler yapıyorlar; tabi bunu bilinçli bir şekilde değil bilinçdışı dürtülerle yapıyor. Mesela kişi değersiz olduğunu bilinç dışında kabul etti ise gider kendisini eleştiren aşağılayan eşler seçer. Bu da aslında değersizlik duygusunun devamına neden olur. Veya iş yerinde patronu ve arkadaşları tarafından sürekli aşağılanır.
Kişi mükemmel olarak da içindeki değersizlik hissinden kurtulmaya çalışabilir; ama bu çaba onu sadece değersiz hissettirmeye devam eder. Çünkü paradoks ulaşılamayacak hedefler koyup ulaşamadığında ne kadar değersiz ve başarısız olduğunu hissetmesine neden olur.
Değersizlik duygusunu aşmak için neler yapılabilir?
Değersizlik hissinden kurtulmak kolay bir şey değildir. Değişim kolay bir şey değildir. Ama bu duygunun farkına varmak ve değersizlik duygusunun her insanda bir miktar olduğunu kabul etmek değişim adına yapılacak ilk şey. Sonraki adım bu hissi nerelerde yaşadığınızı tespit etmek ve bu durumda yaptığınız davranışları değiştirmeye çalışmaktır. Ve değersizlik hissinin sizde oluşmasının sebebini anlamak da bu duyguyu aşmak için önemli bir adımdır.
Etiketler: Anksiyete ve Kaygı Bozukluğu, Bireysel Danışmanlık, Bireysel Psikolojik Danışmanlık, Değersizlik, Depresyon, Depresyon Belirtileri Nelerdir, Depresyon Türleri, Duygu Durum Bozukluğu, Gaziosmanpaşa Psikolog, İhmal, Yaşam Önerileri Kategoriler: Yaşam Önerileri
