Şizoid Kişilik Bozukluğu
‘’Kendimi dahi anlamına gelen -de gibi hissediyorum. Diğerleriyle bitişik durduğum zaman huzursuzlanıyor, sırıtıyor eğreti gibi duruyorum. Benim ayrı yazılmam lazım; kimselerin yanına yakışmıyorum.’’
Ali Lidar
Çevresiyle yakın ilişki kurmaktan çekinen, toplum içine girdiğinde kendini rahatsız hisseden, duygularını ifade etmeyi pek sevmeyen, kendini diğer insanlardan uzaklaştıran, duygusal olarak soğuk, yalnız, mesafeli bir birey misiniz? Ya da etrafınızda böyle biri var belki de. Yakın ilişki kurmakta oldukça isteksiz, içe kapanık, sosyalleşmeye ihtiyaç duymayan buna yönelik eksiklik hissetmeyen bir kişilik bozukluğu: Şizoid Kişilik Bozukluğu
Genellikle yalnızca birince derece yakınlarıyla bir iletişim halinde olurlar o da belli bir seviyededir. Kendilerini diğerlerinden soyutlamış bir yaşam sürdürürler. Tek başlarına yapacakları bir etkinliği tercih ederler.
Şizoid Kişilik Bozukluğu Nedenleri
Genellikle bireyin yetişkinlik döneminde iken tanısı konulan şizoid kişilik bozukluğu nedenleri çocukluk dönemine dayanmaktadır. Aile içindeki olumsuz olaylar, ailesinden soğuk ve ilgisiz davranışlar gören çocuklarda şizoid kişilik bozukluğu görülme olasılığı yüksektir. Duygusal açıdan aç ve fakir bırakılması çocukta sosyal ilişkilerin ve bağın gereksiz olduğu gibi bir inanca sürükler. Bu sebeple yakın ilişkiler kurmaktan kaçınır. Aslında belki de yakın ilişki nasıl kurulur bilmediği için kendisini tamamen yabancısı olduğu bu duruma kapatır ve en ufak bir ihtiyaç hissetmez.
”Bir insan nasıl sevilir hatırlamıyorum. öğret bana. tut elimden, gözlerimin içine bak, okula başlamış çocuğa alfabeyi öğretir gibi, kırk yıllık budiste namaz kılmayı öğretir gibi, sabırla öğret bana seni sevmeyi. merhameti ve şefkati elden bırakma. öyle bir bak ki bana, hırçınlığım gözlerinin buğusundan utanıp kendi kendini yok etsin…”
Ali Lidar
Şizoid Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Şizoid kişilik bozukluğu belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte aşağıda DSM tanı kriterlerine örnek gösterilecek olursa:
- Ailenin bir parçası olamadığı gibi, ne yakın ilişkilere girmeyi ister ne de yakın ilişkilere girmekten zevk alır.
- Hemen her zaman tek bir etkinlikte bulunmayı tercih eder.
- Başka biriyle cinsel deneyim yaşamaya karşı oldukça ilgisi varsa bile çok azdır.
- Alsa bile çok az etkinlikten zevk alır.
- Birinci derece akrabaları dışında yakın arkadaşı ve sırdaşı yoktur.
- Başkalarının övgü ve eleştirilerine karşı ilgisiz görünür.
- Duygusal soğukluk, kopukluk veya tekdüze bir duygulanım gösterir.
Şizoid kişilik bozukluğu olan kişiler insanlara duygusuz bir insan oldukları izlenimi verirler. Kendi yaşadıkları olaylar da dahil olmak üzere olan biten olumlu veya olumsuz olaylara karşı sanki hiç etkilenmiyormuş gibi tepkisiz ve donuk davranabilirler. Empati yetenekleri gelişmemiştir. Karşısındaki insanın duygusunu anlasalar bile buna uygun hareket etmezler; duyarsız davranırlar.
Utangaçlık ile Şizoid Kişilik Bozukluk Arasındaki Fark
Utangaç yapıdaki bir kişi ile şizoid kişilik bozukluğuna sahip kişi arasındaki fark genelde gözden kaçabiliyor.
Şizoid kişilik bozukluğuna sahip bir birey insanlarla yakın, sıcak, duygusal bağlar kuramazlar ve böyle bağlar kurma ihtiyacı da hissetmezler. Başkalarının beklentilerine, isteklerine karşılık vermezler; eleştirilere de tepki vermemeyi tercih ederler. Bu durum şizoid kişilik bozukluğuna sahip bireylerin ‘soğuk, mesafeli’ olarak görülmelerine neden olmaktadır.
Utangaç yapıdaki bir kişi ise başkalarıyla yakın, sıcak, duygusal bağ kurmak istedikleri ve buna ihtiyaç duydukları halde yakınlık kuramazlar. Bir nevi sosyal fobiye daha yakın bir durum yaşarlar.
Şizoid Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Tedavi için en uygun yöntem psikoterapidir. Bu kişilik bozukluğun tedavisi de diğer kişilik bozukluklarında olduğu gibi uzun sürmektedir.
Tedavinin en zor kısmı bu kişilik bozukluğuna sahip kişilerin terapiye kendi kendilerine katılmayı istemesidir. Kişi düzenli olarak seanslara katıldığında başarılı sonuç alma şansı o kadar yüksektir.
Uzm. Psk. Özge AKÇAY
? Persona Psikolojik Danışmanlık Merkezi –
☎️0551 186 42 41
?Merkez Mahallesi, Cumhuriyet Meydanı, No:8 Kat:1 Gaziosmanpaşa/ Istanbul .
Bireysel Danışmanlık, Çift Danışmanlığı ile alakalı paylaşımlarımı instagram hesabımdan ulaşabilirsiniz.
Gaziosmanpaşa, Küçükköy, Eyüp ve çevresinde danışmanlık hizmeti almak için benimle iletişime geçebilirsiniz.
